Haarlem, 2 juli 2016. Het begint, zoals meestal, met een telefoontje. Op een goede dag in februari 2015 belt Hans Vermeulen met de vraag of hij met zijn vrouw Iesje op atelierbezoek kan komen in verband met een mogelijke opdracht in de nieuwe Bavo te Haarlem. De Kathedrale Basiliek Sint Bavo, aan het einde van de 19e eeuw ontworpen door Jos Cuypers, wordt op dat moment gerestaureerd onder de bevlogen en doortastende leiding van oud Rijksadviseur monumenten Wim Eggenkamp. Het gebouw krijgt zijn uitbundige glans terug en er worden oorspronkelijk door Cuypers voorziene decoratieve elementen alsnog gerealiseerd, zoals de tekst van het Te Deum in goud op rode bies langs de bovenrand van schip en zijbeuken. Een tweetal nieuwe kunstopdrachten zijn ook al in ontwikkeling: Jan Dibbets ontwierp nieuwe glas-in-loodramen met onder andere hoog in het schip de vier evangelische dieren. Marc Mulders maakte nieuwe gebrandschilderde ramen voor de doopkapel. Het initiatief van de Vermeulens maakt een derde opdracht mogelijk. Ze komen als bruggenhoofd van een inmiddels gevormde kunstcommissie op donderdag 5 maart naar mijn atelier in Nijmegen. Tijdens dat eerste bezoek wordt het verlangen naar een genereus kunstwerk uitgesproken. Het moet hedendaags zijn, een vingerafdruk van onze tijd, het moet ergens over gaan en toegankelijk zijn voor alle mensen die de Kathedraal bezoeken. Een werk met een boodschap! Daartoe ontvang ik een tekst van plebaan Hein-Jan van Ogtrop over het brandende braambos die hij als inhoudelijke onderbouwing van deze opdracht geschreven heeft. Het onderwerp is door hem, samen met kerkhistorica Bernadette van Hellenberg Hubard van de Rijksdienst voor het Cutureel Erfgoed vastgesteld. In de tekst staat de benarde situatie van het Joodse volk en de belofte die vanuit het brandende braambos gesproken wordt centraal. Er is ook een bouwtekening van de beoogde wandvlakken in de kooromgang boven de sacramentskapel. Bovendien heeft de commissie ter voorbereiding bezoeken gebracht aan een atelier voor glasmozaïek en een bedrijf dat gespecialiseerd is in decoratieve keramiek. Aansluitend op bestaande kunstwerken in de Kathedraal van onder andere Jan Toorop en Han Bijvoet, liggen deze technieken voor de hand. Ook zou er een muurschildering gemaakt kunnen worden. We spreken af dat ik zowel beeldend-inhoudelijk als met betrekking tot de mogelijke technieken met een voorstel zal komen. Cuypers zag zijn basiliek geheel gedecoreerd met mozaïek, een wens die tot op heden maar voor een klein deel in vervulling is gegaan. Voor mij is de techniek helemaal nieuw en het duurt even voordat ik mij er een voorstelling van kan maken hoe het ontwerp in steentjes uit te voeren zou zijn. Na een periode van onderzoeken, rekenen, plannen en het maken van een aantal proefvlakken is de conclusie dat het kan. Ik ga in zee met Luigi Zuliani, een man met decennialange ervaring in het realiseren van kunstwerken in steen, glas en beton. Ik neem zes assistenten aan, allemaal goede kunstenaars met een eigen praktijk. Wil het werk een succes worden dan moet het ontwerp worden verrijkt door het eigen handschrift van verschillende mensen. Ik huur een grote studio in Nijmegen en bestel vijfhonderd kilo smalti in Italië. In de studio schilder ik het ontwerp op een vel papier van drie meter breed en twintig meter lang. Telkens snijden we er een stukje af, plakken dat op een plank, spannen er eerst een laagje plastic en dan polyestergaas over en plakken de steentjes op het gaas. Als een deel klaar is wordt het teruggelegd en zo groeit het werk als een enorme legpuzzel aan. Als we klaar zijn worden de delen naar de Kathedraal gebracht en door Zuliani op de muur gelijmd.		Haarlem, July 2, 2016. It starts, like often, with a telephone call. On a good day in february 2015 Hans Vermeulen calls me, asking if he and his wife Iesje can come for a studio visit to talk about a possible commission for the Sint Bavo Cathedral in Haarlem. The church is built at the end of the 19th century by Jos Kuypers and is now being renovated. The interior is getting back its rich lustre and some of the decorations Cuypers envisioned in the 1890s are finaly realised. Two completely new decorations are already in progress: stained glass windows by Jan Dibbets and Marc Mulders. The initiative for a gift by the Vermeulens makes a third commission possible. Hans and Iesje come to my studio on March 5th. In this first visit I am informed that the artwork they have in mind should be topical, contemporary and accescible, a work with a message! I receive a dense text by the Bavo’s priest about Mozes and the burning bush and there is an architectural drawing of the wall on which the artwork should be made. I make a design that shows Mozes as a young contemporary man (I use my son Daan as a model in posture and clothing style) in front of the burning bush with God's flaming, Liechtensteinesque words in it. Mozes is folowed by a herd of goats. The goats fight, climb in trees, stay behind or get lost and the last one is hit by lightning and falls in a cave. An agricultural friend once told me that when someone would want to learn to curse, he or she should keep a goat. My ideas meet enthousiasm so I can get started with preparing the production. The artwork is 50 feet wide and 9 feet high and should be made in mosaic, a technique I have never used but feel comfortable about. It relates in a natural way with my fundamentalist two-dimensional approach of image-making. I rent a former school-sportshal, buy 500 kilo’s of Italian Smalti in 75 different colors and I hire 6 artists to work with me for two months. I stick a huge rol of paper on the floor of my new temporary studio and draw the image in black paint. We cut out 20x20 inch parts, put them on a piece of plywood, cover them with transparant plastic foil and polyester mash and attach the smalti on the mash according to the drawing with a special mortar. When the entire puzzle is ready it is packed in a van, transported to the Cathedral and glued to the wall by Luigi Zulliani. m
home